Henryk Wieniawski (urodzony 10 lipca 1835 w Lublinie, zmarł 31 marca 1880 w Moskwie), to polski kompozytor, skrzypek i pedagog. Jako syn Tadeusza Wieniawskiego i Reginy Wolff, siostry pianisty i kompozytora Edwarda Wolffa od wczesnego dzieciństwa wspólnie z braćmi, Józefem i Julianem, był wprowadzany w świat sztuki i muzyki. Dom Wieniawskich był prawdziwym lubelskim salonem. Odwiedzali go wybitni artyści, odbywały się tam koncerty, spotkania literackie i dyskusje. Uczył się u Jana Hornziela, skrzypka Teatru Wielkiego w Warszawie, a następnie u Antoniego Parysa i Stanisława Serwaczyńskiego, solisty i koncertmistrza Opery Budapeszteńskiej. W 1843 roku wyjechał do Paryża, gdzie studiował pod kierunkiem Clavela. W 1846 roku ukończył Konserwatorium Paryskie z I nagrodą i złotym medalem. Po studiach kontynuował przez 2 lata naukę u Massarta. Koncertował w Petersburgu, w krajach nadbałtyckich i Warszawie. W 1849 udał się ponownie do Paryża, gdzie w Konserwatorium w klasie Hipolita Colleta podjął studia kompozycji, które ukończył z wyróżnieniem rok później. w latach 1850-1855 koncertował we wszystkich większych miastach Imperium Rosyjskiego i wielu krajach europejskich wraz z bratem Józefem. W 1860 przyjął funkcję pierwszego skrzypka dworu carskiego i solisty Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego. Równocześnie uczył gry na skrzypcach w tzw. klasach muzycznych Towarzystwa. Każdego roku przez 3-4 miesiące koncertował w innych krajach Europy, głównie w modnych kurortach. W roku 1860 ożenił się z Izabelle Hampton, której zadedykował Legendę op.17. Ich córką była kompozytorka Poldowski (Régine Wieniawski). W 1872 roku wyruszył z Antonem Rubinsteinem na tournée koncertowe po Stanach Zjednoczonych, gdzie pozostał do 1874 koncertując ze słynną śpiewaczką Pauline Lucca.
Podjął pracę pedagogiczną w konserwatorium w Brukseli jako następca chorego Henriego Vieuxtempsa i kontynuował ją do września 1877. W ostatnich latach życia koncertował na siedząco wskutek nasilających się chorób serca i otyłości. Pochowano go na cmentarzu Powązkowskim. Od 1935 odbywa się co 5 lat (z wyjątkiem okresu okupacji) Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego, przeznaczony dla skrzypków do 30 roku życia. Pierwszy konkurs odbył się z inicjatywy Adama Wieniawskiego w Warszawie.