POCZĄTKI MIASTA:
Początki osadnictwa sięgają VI w. jednak miejskie początki sięgają XI stulecia, oraz mają związek z osiedlem o nazwie Czwartek, którego nazwa pochodzi od odbywających się w czwartki jarmarków. Dzięki swojemu położeniu na przełomie XII i XIII wieku osada zyskała na znaczeniu.
Prawa miejskie Lublin uzyskał prawdopodobnie około 1257 roku, nie zachował się jednak akt lokacyjny. 15 sierpnia 1317 roku po raz kolejny Lublin uzyskał prawa miejskie. Dokonano wtedy reorganizacji miasta.
Do połowy XIV wieku miasto było przede wszystkim przygranicznym centrum władzy państwowej i administracji kościelnej. Przełomowe znaczenie dla jego rozwoju miała unia polsko-litewska z 1385 roku. Miasto wówczas znalazło się na styku trzech stref gospodarczych, a ponadto na szlaku łączącym stolice dwóch państw jagiellońskich – Krakowa i Wilna. Od tej pory Lublin stał się jednym z ważniejszych ośrodków w państwie polsko-litewskim.
UNIA POLSKO-LITEWSKA:
Zawarcie 1 lipca 1569 roku w Lublinie unii polsko-litewskiej było jednym z największych i najważniejszych dokonań Jagiellonów. Jej podpisanie nastąpiło na Zamku Lubelskim. Unia łączyła Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie w jedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
HANDEL:
Okres panowania Zygmunta II Augusta to złoty wiek dla miasta. Od 1448 roku aż do końca XVI wieku czas w mieście wyznaczały cztery wielkie jarmarki odbywające się w każdej porze roku. Przybywali na nie kupcy z całej Europy. Rozwój handlu i rzemiosła oraz duża liczba przybyszów spowodowały zmianę w strukturze demograficznej miasta.
Głównym miejscem jarmarków był początkowo Rynek, później przeniosły się one w okolice Bramy Krakowskiej oraz Kościoła Dominikanów. Pod koniec XVI wieku znaczenie jarmarków lubelskich zaczęło maleć, zaś XVII-wieczne wojny zakończyły złoty wiek Lublina.
KULTURY I RELIGIE:
Istniejące w mieście szklaki handlowe sprawiły, że przez wieki miasto tworzyło barwną, wielokulturową i wieloreligijną mieszankę. Ważną rolę w kulturze Lublina odegrali Włosi. Ich dokonania widoczne są do tej pory w wystroju architektonicznym niektórych kościołów okresu renesansu i baroku.
Koniec wieku XVII i XVIII to okres, kiedy rozkwit przeżywa społeczność Rusinów. W 1588 roku powstało w Lublinie bractwo cerkiewne. W okresie zaborów odsetek ludności prawosławnej zwiększył się.
Najliczniejszą grupą mieszkańców, obok Polaków, byli Żydzi. Od 1580 roku oficjalnie urzędował w Lublinie żydowski „Sejm Czterech Stron Świata”. Okres II wojny światowej i likwidacja dzielnicy żydowskiej wraz z synagogami i kirkutami, sprawiły, że do dziś zachowała się jedynie część obiektów świadczących o codziennym życiu, kulturze i obyczajach Żydów.
OKRES ZABRÓW:
Przez rządy austriackie i związane z nimi kontrybucje sprawiły, że mieszkańcy miasta znacznie zubożeli. W 1809 miasto zostało włączone do Księstwa Warszawskiego zaś w 1815 stało się częścią Królestwa Kongresowego w zaborze rosyjskim. Po powstaniu listopadowym miasto dotknęły represje, przemysł i handel podupadły, a cenzura skutecznie hamowała rozwój życia kulturalnego. Druga połowa XIX wieku przyniosła pierwsze połączenie kolejowe, dzielnicę przemysłowo-handlową oraz przeobrażenia w stosunkach społecznych – powstała warstwa zamożnej burżuazji. Formował się wtedy urbanistyczny kształt miasta. Lato 1915 roku przyniosło koniec rządów rosyjskich w mieście. W listopadzie 1918 roku właśnie w naszym mieście Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego ogłosił swój manifest.
II WOJNA ŚWIATOWA:
Niemcy wkroczyli do Lublina 18 września 1939 roku. W listopadzie miejsce miały pierwsze aresztowania, wysiedlenia i egzekucje. Symbolem okupacji stało się więzienie na Zamku oraz siedziba gestapo „Pod Zegarem”. W 1941 rozpoczęto budowę obozu koncentracyjnego na Majdanku. Żydzi mieszkający w mieście zostali zamknięci w getcie, a w późniejszym czasie wywiezieni do obozów zagłady w Treblince, Sobiborze, Bełżcu i na Majdanek.
KOMUNIZM:
W październiku 1956 roku blisko 100 tysięcy mieszkańców miasta na wiecu opowiedziało się przeciw stalinizmowi. W dniach 2-6 czerwca 1966 odbyły się obchody Millenium w Lublinie. Na obchody przyjechał Prymas Polski ks. Kard. Stefan Wyszyński.
W lipcu 1980 r. w Lublinie i Świdniku wybuchły pierwsze strajki robotnicze, które były zapowiedzią strajków na Wybrzeżu w sierpniu 1980 roku. Wydarzenia te doprowadziły do powstania Solidarności.